Het oranje van de Tocht der Tochten
Energizing oranje: de kleur van aanmoediging en vrolijke warmte
Vandaag is het 25 jaar geleden dat voor de 15e keer de Tocht der Tochten verreden werd. Om 5.30 uur klonk het startsein voor de zwaarste Elfstedentocht sinds 1963. Dat het mogelijk de allerlaatste tocht zou zijn, daar wilde niemand aan denken, Er stond een stevige noordooster wind van 5 á 6 Beaufort, het was -6 °C, maar de gevoelstemperatuur lag soms rond de -18 °C. Terwijl 301 schaatsers zich hardlopend de eerste kilometers een weg baanden naar het ijs in de Zwettehaven, hees half Nederland zich stukje bij beetje in opbeurend, aanmoedigend oranje.
Oranje hart onder de riem
Het vrolijke oranje van Unox-mutsen kleurde grote delen van de 200 km lange ijsroute. Een lang en hartverwarmend lint van vrolijkheid, kracht en moed in een monochrome grijsachtig witte wereld. Om samen uur na uur de bittere kou te trotseren en de schaatsers een hart onder de riem te steken. Maar ook thuis achter de buis bracht het bijeengeharkte oranje in vele tinten en tonen warmte, verbondenheid en een ongelofelijk gevoel van nationale trots op de prestaties van ‘onze’ beste marathonschaatsers: Angenent, Verduin, Stam, Kleine, Hulzebosch, Van Benthem, de koplopers, met in hun kielzog nog talloze schaatstalenten. Onder hen ook die twee toppers van vrouwen: Klasina Sein en Gretha Smit.
Oranjesteboven
We zijn inmiddels gewend geraakt aan de oranjegekleurde voetbalstadions bij EK’s en WK’s. Oranjegekleurde tribunes bij de Olympische Winterspelen. Hossende, in oranje uitgedoste menigtes in de straten van Amsterdam op Koningsdag, nog van voor de coronapandemie. En niet te vergeten: de traditionele Unox-Nieuwsjaarsduik.
Maar nergens was het vurige oranje zo functioneel, zo sterk in zijn kracht en uitwerking als tijdens die onvergetelijke Elfstedentocht van 1997. De impact van oranje op z’n allermooist ook. Wassily Kandinsky omschreef oranje ooit als “rood dat door geel dichter bij de mensheid wordt gebracht.”
De geboorte van oranje
De kleur oranje is geboren als de kleur uit de warmte, het geluk, de zonkracht, de inspiratie en focus van geel combineert met de energieboost van rood. De kracht om te vechten en de wil om te winnen: dat is rood op z’n best.
Oranje straalt daarom zelfvertrouwen uit, en moed, durf, lef. Allemaal nodig om de Tocht der Tochten tot een goed einde te brengen. Onze hersenen reageren namelijk altijd heftig op de prikkels van de kleuren rood, oranje en geel. Dat komt door de trillingsfrequenties ervan die wordt opgepikt in dat deel van onze brains dat direct onze emoties aanspreekt. Rood heeft de laagste trillingsfrequentie: eentje die je met beide de voeten op de grond zet, en je dwingt je opgave of het gevaar in de ogen te kijken. Oranje heeft een hogere trillingsfrequentie en maakt het in je hoofd al een stuk zonniger en lichter door de invloed van geel.
In de naam van oranje
Als kleur heeft oranje nog niet zo’n lange geschiedenis. Het heeft zijn naam te danken aan de vrucht die voor het eerst in opduikt in 1502 als koningin Elizabeth van York sloffen koopt voor haar dochter Margaret Tudor. Die omschrijft ze op papier als “slevys of orenge colour sarsenet” (sloffen van oranjekleurige zijde). De Fransen volgen al spoedig met hun orange. In Perzië en Spanje spreekt men van nãrang en naranja.
Oranje als kleurvitamine
Alleen al van het uitspreken van al die benamingen van oranje wordt je vrolijk. Oranje kunnen we als kleurvitamine dus goed gebruiken in deze koude en sombere januarimaand. Met het vooruitzicht van een verlengde lockdown voelt januari als een tocht door het donker die misschien wel net zo veel van ons uithoudingsvermogen vraagt als de Tocht der Tochten!